GEDELEK Hakkında
Bursa- Orhangazi ilçesine bağlı yeşillikler içinde şirin bir köy. İlçenin güneybatısında, Gemlik-Orhangazi yolunun 1 km batısındadır. İlçeye 6 km uzaklıkta bulunan köy oldukça eskiden kurulmuştur. Eskiden İznik'e bağlı idi. Yavuz Sultan Selim'in vakıf köyüdür. Köyün geliri İstanbul'da yaptırdığı imaretine harcanmaktaydı.Gedelek adı, ok kuburu anlamındaki Gedeleç'ten gelmiş olabilir.
Tarihçesi
1530 tarihli tahrirat defterine göre, İznik kazasının Gürle bucağına bağlı idi.Gürle ise bugün Orhangazi'ye bağlı bir köydür. 1530 yılında köyde 17 hane yaşamaktaydı. İşgal yıllarında köy tümüyle yakılmıştır.Yunan işgalinde büyük kayıp veren köyün, 1940'taki nüfusu 560 tır. 2002 yılındaki sayımda hane sayısı 450, nüfusu 1380 kişidir. Köy göç aldığı için nüfusu şu anda 1800 kişidir. Köyün en önemli gelirleri zeytincilik ve turşuculuktur. Özellikle turşuculuk, köyün başlıca gelir kaynağıdır. Türkiye'nin en önemli turşu üretim merkezlerinden biridir. Köy yakınında Pınarbaşı adıyla bol suyu bulunan bir pınar ve mesire yeri vardır. Bu pınardan akan kireçli su ile yapılan turşular; sert ve lezzetli olması yönüyle farklıdır. Gedelek ününü bu suyla yapılan turşusuna borçludur. Suyun başında dikili olan tarihi büyük çınarlar görülmeye değer güzellikte ve ilginçliktedir. Pınarbaşı'nın temiz ve serin sularında bir kızın yaşadığı söylenir. Bu kızın uzun sarı saçları olup, yıkanmaya gelirmiş. Pınarbaşı sularının sahibi olan bu kızı gören insanların çarpılacağına inanılır. Dede Bayırı ve Karşı Bayır'ı denilen bu iki tepede iki Ermiş Dede'nin yattığı anlatılır. Önceleri köyün girişindeki çeşme önündeki çalının sıtma hastalığına iyi geleceğine inanılırdı. Sıtma olan yere bu çalıdan sürüldüğünde iyileştiği söylenirdi. Yerli köyüdür.
İLİ: Bursa
İLÇESİ: Orhangazi
KOMŞU KÖYLER: Doğuda Çeltikçi, Batıda Şahin yurdu (Benli) (Gemlik), Güneyde Gemiç, Güney doğuda Karsak.
Tarihçesi
Köyün bugünkü yerine, hangi tarihte kurulduğunu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak köydeki yaşlıların anlattığına göre, köy önce Bursa-İstanbul karayolunun güneyindeki, bugünkü adı Sırasöğütler olan mevkiide kurulmuştur. Bir süre burada kalan kurucular sıtma hastalığı ve sivri sinekten rahatsız olurlar. Komşu köy -Çeltikçi köyü- yakınında bulunan Beyköy mevkiine göç edip yerleşirler, bir süre de burada kalırlar. Burada da su kaynakları yeterli olmaz ve suyu daha bol olan bugünkü yerine yerleşirler. Beyköy yakınlarında hala bina yıkıntılarına rastlamak mümkündür. Köyün ilk adı çok yer değiştirdikleri için Gezerek olarak verilir. Bu isim ileriki yıllarda Gedelek olarak söylenmeye başlar. Köy bugünkü yerine yerleşince Pınarbaşı denilen su kaynağının çevresine çınar fidanları dikerler. Bundan 20 yıl önce köye inceleme yapmak için gelen jeologlar bu çınar ağaçlarının 400-500 yaşında olduğunu söylerler. Bu ifadeden anlaşıldığına göre köyün bu günkü yerine yaklaşık 500 yıl önce kurulduğu sanılmaktadır.